پرسشنامه استاندارد یا هنجار شده چیست ؟
پرسشنامه استاندارد یا هنجار شده چیست ؟
آموزش نگارش پایان نامه ، مقاله ، پروپوزال
منظور از پرسشنامه استاندارد یا هنجار شده که معادل آن در زبان انگلیسی Standardized Questionnaire یا Normalized questionnaire است،
وقتی یک محقق تصمیم می گیرد تا تحقیقی انجام دهد که ابزار اندازه گیری آن پرسشنامه است، در مجموع دو راه دارد:
۱) استفاده از پرسشنامه‌های محقق ساخته
۲) استفاده از پرسشنامه‌های استاندارد یا هنجار شده
پرسشنامه محقق ساخته، ابزاری است که محقق بر حسب اهداف و متغیرهای مورد نظر خود، اقدام به ساخت آن می کند و برای اطمینان از اینکه ابزار از ثبات، دقت و حساسیت مناسب برخوردار است، روایی و پایایی آن را مورد بررسی و سنجش قرار می دهد. پرسشنامه محقق ساخته در مواقعی استفاده می شود که ابزار مناسبی برای بررسی متغیرهای تحقیق وجود ندارد وگرنه توصیه اکید بر این است که محققان خود اقدام به ساخت پرسشنامه نکنند و تا جایی که امکان دارد از پرسشنامه های استاندارد یا هنجار شده استفاده کنند.
منظور از پرسشنامه استاندارد یا هنجار شده که معادل آن در زبان انگلیسی Standardized Questionnaire یا Normalized questionnaire است، پرسشنامه‌ای است که به واسطه یک پژوهش و با «هدف ساخت پرسشنامه» به دنیای علم معرفی شده باشد، به طوریکه شواهد روان سنجی و مورد تأیید بودن این پرسشنامه در قالب یک مقاله علمی – پژوهشی یا مقاله بین المللی ارائه گردیده باشد. پایان نامه یا ارائه پوستر شواهد مستدلی دال بر استاندارد بودن پرسشنامه تلقی نمی‌شوند، اگرچه که برخی پژوهشگران از پایان نامه نیز به عنوان مرجع استاندارد بودن پرسشنامه در پژوهشهای خود استفاده می‌نمایند!
یک پرسشنامه هنجار شده جاصل مطالعه و کاربرد پرسشنامه های متعددی است که برای اهداف و متغیرهای مختلف طراحی شده است و محققان از بین آنها به پرسشنامه ای روا، پایا و دقیق که بر روی جوامع مختلف اجرا شده و نهایتا منجر به نتیجه ای قابل استناد شده است، دست یافته اند.
• به طور کلی استفاده از پرسشنامه استاندارد به دلایل زیر ترجیح دارد:
• روایی و ویژگی های روان سنجی این سوالات مستدل تر است. روان سنجی (Psychometrics) به مجموعه شیوه هایی اطلاق می شود که به محقق کمک می کند تا پدیده های روانی انسان را از حالت کیفی به حالت کمی (عددی) در آورد. اهمیت روانسنجی در این است که وسایل علمی لازم را برای شناخت وطبقه بندی در اختیار جامعه و متخصصان قرار می دهد.
• دوم آنکه امکان مقایسه نتایج با یافته های سایر پژوهشگران فراهم می شود .
• پایایی قابل توجهی دارد .
• روایی آن قابل اعتناست.
• دقیق و حساس است
• قدرت عینی ساختن پاسخها را دارد
• بعضی از پرسشنامه های استاندارد دارای نرم یا هنجار هستند که با استفاده از آن می توان اعداد و داده های خام را تبدیل به رتبه یا مفهوم کرد.
نرم یک چهارچوب داوری است که نمره خام آزمودنی بر اساس آن تفسیر و در باره وی قضاوت می شود. مقایسه نمره خام آزمودنی با جدول نرم به روان شناس امکان می دهد که موقعیت آزمودنی را نسبت به توزیع نمره های خام سایر افراد گروه سنی، کلاسی و یا جنسی او تعیین کند.برخی پرسشنامه ها برای سن خاصی هنجار می شوند، برخی دیگز برای مردم یک کشور و یا یک فرهنگ استاندارد می شوند و برخی دیگر برای تمام مردم دنیا.
نمونه هایی از پزسشنامه های استاندارد عبارتند از:
– پرسشنامه سنجش صدمات وارد بر ورزشکاران SCAT) Sport Concussion Assessment tool )
– پرسشنامه شادکامی آکسفورد
– سیاهه افسردگی بک
.
